Arcydzięgiel Litwor (Archangelica officinalis)

Opublikowano przez

Opis: Arcydzięgiel litwor jest rośliną dwuletnią z rodziny selerowatych.  Osiąga wysokość 250 cm.  W pierwszym roku wytwarza rozetę pierzastych liści odziomkowych o ząbkowanym brzegu.  W drugim roku wyrasta gruba łodyga pusta w środku, a w górze mocno rozgałęziona.  Kwitnie od czerwca do sierpnia.  Żółtozielone kwiaty zebrane są w kulisty baldach. Roślina ma silny, przyjemny aromat i słodki, korzenny smak.  Jest miododajna.  W stanie naturalnym jest pod ochroną. Synonimy – dzięgiel lekarski, litwor, anżelika.

Uprawa i pielęgnacja: Stanowisko słoneczne lub półcieniste. Gleba żyzna, próchnicza, przepuszczalna średnio wilgotna.

Rozmnażanie: Przez wysiew nasion (zaraz po zbiorze), których nie przykrywa się ziemią. Arcydzięgiel zamiera po kwitnieniu. Aby go zachować należy obcinać kwiatostany.

Uwagi: Arcydzięgiel Litwor może powodować nadwrażliwość skóry na promienie słoneczne. Kontakt ze świeżą rośliną może powodować reakcje alergiczne.

Inne zastosowania: W medycynie – wykorzystywany jest korzeń Radix Archangelicae.  Reguluje trawienie, poprawia łaknienie. Działa wiatropędnie, moczopędnie, wykrztuśnie, przeciwzapalnie, żółciopędnie.  W kuchni – liście do sałatek i surówek, owoce i korzenie do wermutów, likierów ziołowych, m.in słynnego likieru Chartreuse. Do dekoracji – świeże lub suszone baldachy do bukietów,  suszone liście, nasiona i korzenie do potpouri.